به گزارش سراج24 یکی از موضوعاتی که این روز‌ها مورد توجه مدیران و فعالان اقتصادی کشور قرار گرفته است، لزوم آمادگی برای بهره‌برداری ازفرصت‌های لغو احتمالی تحریم‌هاست؛ چرا که در حال حاضر کشور با مشکلات متعدد اقتصادی مواجه است و بسیاری از بنگاه‌‌ها و بخش‌های تولیدی و صنعتی برای ادامه کار خود مشکلاتی دارند که می‌توانند بخشی از این مشکلات را در صورت لغو تحریم‌ها رفع کنند. تاکید بر رفع بخشی از مشکلات به این دلیل است که ضعیف شدن شاخص‌های اقتصادی کشور در دولت‌های نهم و دهم هم محصول اعمال تحریم‌های بین‌المللی و هم سوءمدیریت اقتصادی داخلی است. در این مدت هم تحلیل‌ها و بحث‌های مختلفی در این باره انجام شده است. در حال حاضر ما در یک مقطع تاریخی قرار داریم.
بعد از بیانیه‌ای که پس از پایان مذاکرات صادر شد، هیات‌های اروپایی برای سفر به ایران در صف ورود قرار گرفته‌اند که این امر از سوی برخی یک فرصت استثنائی است و از نگاه برخی دیگر از جمله اسدا... عسگراولادی اگر بدون هدف باشد، معنایی ندارد. او درباره اقتصاد ایران در دوران پساتحریم و سفرهای هیات‌های اروپایی به ایران ریاست اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین دیدگاه‌هایی داشت که مطرح کرد. متن کامل گفت‌وگوی اسدا... عسگراولادی با «آرمان» در ادامه آمده است که می‌خوانید:
طی توافقی که میان ایران با کشورهای 1+5 صورت گرفت، قرار بر لغو تحریم‌ها شد اما برخی کشورهای غربی به این توافق نگاه مثبتی ندارند. تصور می‌کنید با توجه به این مخالفت‌ها لغو تحریم‌ها عملی می‌شود؟
باید تا اوایل بهمن‌ماه صبر کرد تا ببینیم چه اتفاقی در آن زمان رخ خواهد داد. در حال حاضر درگیری‌های زیادی در واشنگتن وجود دارد و در مجموع خبری از آثار توافق در حوزه اقتصاد تا سه، چهار ماه آینده قابل مشاهده نخواهد بود. در فوریه 2016 همه‌چیز مشخص خواهد شد و تا آن زمان اظهارنظری نخواهم کرد چرا که قرار نیست اتفاق خاصی بیفتد. به‌طور حتم آثار لغو تحریم‌ها امسال معلوم نخواهد شد و چند روز پیش که بنده قصد بازگشت از اروپا را داشتم، بنزین به هواپیمای ایران ندادند و به ناچار به یکی از شهرهای کوچک مجارستان رفتیم و درآنجا سوخت‌گیری کردیم. مشاهده می‌کنید با وجود اینکه توافق شده، هنوز یک بنزین ساده برای مسافرات هوایی به ایران نمی‌دهند و به معنای دیگر هنوز هیچ آثاری از این توافق حاصل نشده است. بنابراین من به عنوان یک کارشناس اقتصادی تا بهمن‌ماه نمی‌توانم نظر نزدیک به واقعیت از برداشته شدن تحریم‌ها یا آثار لغو تحریم‌ها ارائه کنم.
چرا تصور می‌کنید در این مدت اتفاق خاصی رخ نخواهد داد؟
اعتقاد داریم اتفاقی خاصی نمی‌افتد؛ زیرا مجلس کشورمان در این رابطه نظراتی دارد، کنگره آمریکا نیز مخالفت‌هایی دارد و از طرفی دیگر برخی از بندهای توافق را نیروهای خاص در ایران قبول ندارند. باید بر اساس رهنمود‌های مقام معظم رهبری حرکت کنیم تا از حالت فعلی خارج شویم.
چگونه باید به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم؟
باید به سمت تقویت اقتصاد داخلی حرکت کنیم و کمترین نیاز را به غرب و ارز خارجی داشته باشیم چون در شرایط تحریم نمی‌توانیم نفت بفروشیم و درآمد ارزی لازم را به دست آوریم. بنابراین باید به سمت بی‌نیازی و کم‌نیازی به ارز خارجی حرکت کنیم و با سرمایه‌گذاری‌های داخلی صنایع کوچک و متوسط را تقویت کرده و همچنین برنامه ششم توسعه را بر اساس خودکفایی داخلی شکل دهیم. تا زمانی که بتوانیم با دنیا به تفاهم برسیم خیلی نباید به غرب اعتماد کرد؛ زیرا اگر به تفاهم با غرب نیز برسیم در درازمدت باید به این تفاهم بیندیشیم نه کوتاه‌مدت. در کوتاه‌مدت غرب برای ایران قابل اعتماد نیست.
سفر اخیر هیات‌های اروپایی به ایران چه نقشی در شکوفایی اقتصادی ایران دارد؟
سفر این هیات‌ها به ایران کار بی‌خودی است. این هیات‌ها را چرا به ایران راه می‌دهیم؟ این هیات‌ها برای چه به ایران می‌آیند؟ این هیات‌ها برای فروش کالا به ایران می‌آیند. هنوز پول در اختیار ایران نیست که بخواهند از ما بگیرند لذا برای چه باید به ایران سفر کنند؟ من اعتقاد دارم که این هیات‌ها باید برای خرید به ایران بیایند و زمانی که ما قصد خرید از این هیات‌ها را داریم، باید پول آن را از محل صادرات از قبل تهیه کرده باشیم. لذا باید هیات‌هایی را بپذیریم که بخشی از آنها برای خرید کالا به ایران سفر کنند و نصف آنها برای فروش کالا، تا از محل فروش کالا بتوانیم هزینه خرید کالا را انجام دهیم. برای مبادلات اقتصادی باید بانک‌ها حساب‌های ما را باز کنند اما هنوز هیچ بانکی حساب‌های ایران را بازنکرده است و هنوز حساب‌ها را بلوکه می‌کنند. حتی دبی که در همسایگی ما قرار دارد و تمام اقتصاد این کشور را ایرانی‌ها در بیست سال اخیر شکل داده‌اند، هنوز حساب‌های ایرانی را یکی بعد از دیگری بلوکه می‌کند. بنابراین باید با سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم تا از خارج بی‌نیاز شویم یا به سمت کم‌نیازی به خارج و خودکفایی داخلی حرکت کنیم و نیازهایمان را در داخل کشور از رفع کنیم و به خارج کشور تنها برای سرمایه‌گذاری نیاز داشته باشیم و تنها باید ماشین‌آلات و مواد اولیه را از خارج وارد کنیم. باید طوری برنامه‌ریزی شود که هر سال واردات کالای خارجی مصرفی به ایران کمتر شود. باید دقت کرد که چهار ماه سخت برای اقتصاد ایران باقی است و باید برنامه‌ریزی کرد تا این دوران را پشت‌سر بگذاریم. سال 1394 سال سختی برای ایران است و باید از این سختی عبور کنیم.
به‌طور کلی تصور می‌کنید که غرب تمایل دارد پس از توافق در ایران سرمایه‌گذاری کند یا تنها درصدد در دست گرفتن بازار ایران است؟
من اعتمادی به غربی‌ها ندارم. غربی‌ها در زمینه سرمایه‌گذاری در ایران دروغ می‌گویند. هیات‌هایشان تنها به ایران سفر می‌کنند تا 2 صنعت کشورمان را مورد بررسی قراردهند؛ یکی صنعت خودرو تا بتوانند خودروهای خود را به ایران بفروشند و دوم انرژی از ایران خریداری کنند. فروش نفت ایران هم تحریم است، لذا اروپایی‌ها به ایران می‌آیند تا نوبت بگیرند برای خرید انرژی در زمان لغو تحریم. اگر سرمایه‌گذاری انجام دهند در خودرو و انرژی است و در صنایع دیگر سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. غرب دروغ می‌گوید. کدام یک از هیات‌ها با سرمایه‌گذاران ایرانی و صاحبان صنایع ایرانی مذاکره کرده‌اند؟ کدام یک از این هیات‌ها درباره سرمایه‌گذاری در معدن وارد مذاکره با ایران شده است؟ کدام یک درباره سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و صنایع غذایی وارد مذاکره با ایران شده‌اند. غرب برای خرید انرژی ارزان و فروش خودرو به ایران سفر می‌کنند. من شخصا قصد دیگری از سفر این هیات‌ها به ایران نمی‌بینم. هیاتی از ایتالیا قصد سفر به ایران دارد و اکنون اعضای این هیات‌ها را بررسی کنید. آیا این هیات‌ها برای خرید کالا و سرمایه‌گذاری در معادن به ایران سفر می‌کنند؟ خیر! اینها تنها و تنها انرژی ایران را می‌خواهند.
با توجه به اظهارات‌تان تا اینجای گفت‌وگو به نظر می‌رسد شما با سرمایه‌گذاری و حضور شرکت‌های غربی در اقتصاد ایران مخالف هستید. درست است؟
من شخصا با سرمایه‌گذاری خارجی در ایران موافق هستم ولی اینها دروغ می‌گویند چون قصد فروش کالا و خرید انرژی از ایران را دارند. این هیات‌ها قصد سرمایه‌گذاری مشترک در ایران را ندارند. فرانسه و کانادا همین چند روز پیش مجددا علیه ایران موضع‌گیری کردند. اخبار بین‌المللی را رصد کنید، این موارد را متوجه خواهید شد. ما نباید این هیات‌ها را در هر صورت بپذیریم بلکه باید اعلام کنیم هر هیاتی که قصد سفر به ایران را دارد باید هم خریدار باشد و هم فروشنده. واقعیت این است که درحال حاضر پولی برای خرید وجود ندارد لذا باید با شرایط و ضوابطی این هیات‌ها را به ایران راه داد.
سفر وزیر صنایع به وین برای حصول سرمایه‌گذاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایشان سفر خوبی داشتند و مصاحبه مفصل و خوبی را در آنجا انجام دادند. پرسش این است که نتیجه سرمایه‌ای این سفر چیست؟ کدام سرمایه‌گذار اعلام کرده است که به ایران سفر می‌کند؟ فقط حرف و تنها حرف است و هیچ چیز عملیاتی مشخص نیست. نفری 1500 یورو از مردم پول گرفته‌اند که آن کنفرانس هزار نفری را شکل دهند، یک درآمد برای خود به دست آوردند و یک وزیر و معاون وزیر ایران را هم معطل خود کرده‌اند. ولی آیا خاصیتی از این کنفرانس‌ها برای ایران به وجود می‌آید؟ ما اعتمادی به غرب نداریم. آنها باید اول به ایران اعتماد دهند تا ما اطمینان پیدا کنیم هیات‌هایی که به ایران می‌آیند برای خرید و سرمایه‌گذاری آمده‌اند. از سفر هیات آلمانی چه نتیجه‌گیری‌ای حاصل شد؟ تنها حرف زده‌اند، رفته‌اند و اعلام کرده‌اند بعد از رفع تحریم می‌آیند. اینها همه شعار است. رفع تحریم دست خودشان است. تحریم بانک‌ها در دست مرکز فرانکفورت است و اگر بخواهند تحریم‌ها را بردارند همین آلمان‌ها در ابتدا باید این کار را انجام دهند لذا دروغ می‌گویند. چرا آلمان‌ها تحریم‌های بانکی ایران را بر‌نمی‌دارند؟
دولت برای عبور از این مشکلات چگونه باید وارد عمل شود؟
دولت باید حالا پروژه‌ای برای این سرمایه‌گذاری‌ها تعریف کند و سرمایه‌گذاری‌ها را به سمت آنها حرکت دهد. نباید فقط شعار و میهمانی بدهیم. در ایران درحال حاضر ده‌ها پروژه تعریف شده وجود دارد. وزارت صنایع و معادن و کشاورزی پروژه‌های تعریف‌شده سرمایه‌گذاری در دست دارند که باید این پروژه‌های تعریف شده را در اختیار سفارتخانه‌ها قرار دهیم تا سفارتخانه‌ها این پروژه‌ها را در اختیار اتاق‌های سرمایه‌گذاری قرار دهند و هیات‌هایی که از اروپا به ایران سفر کنند این پروژه‌ها را مطالعه کرده باشند. این هیات‌ها برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها باید وارد ایران شوند و نه برای خودرو و انرژی به ایران سفر کنند. اگر قصد فروش خودرو به ایران را دارند، مسئولان باید دقت کنند که خودروسازان غربی در ایران سرمایه‌گذاری کنند نه اینکه خودرو به ایران بفروشند. این درست نیست که بنز در کشور خود تولید کند، اشتغال برای خود ایجاد کند، ارزش‌افزوده را برای خود بردارد و تنها به ایران بفروشد و ایران تنها خریدار باشد. بنز باید خط مونتاژ به ایران بیاورد و در ایران تولید کند تا به اشتغال و اقتصاد ایران کمک شود. اگر در ایران بنز تولید شود، قیمتش 100 هزار دلار می‌شود وقتی به ایران بفروشد 200 هزار دلار هزینه دارد. لذا دولت و وزارت صنایع باید به این موارد دقت کنند. ولی اگر می‌خواهیم شعار بدهیم و مردم را گول بزنیم حرف دیگری است. باید واقعیت‌های پساتحریم را در نظر گرفت. پساتحریم یعنی تحریمی نباشد. باید به آنها گفت سه ماه دیگر آیا آلمان تحریم‌ها را برمی‌دارد؟ در این سه ماه باید درباره این موارد بحث کرد نه سفر هیات‌های سرمایه‌گذاری. مثلا باید مذاکره کرد که سروقت انگلستان سوئیفت‌ها را باز کند. باید در این سه ماه فهمید که طرح اروپایی برای سرمایه‌گذاری در ایران پساتحریم چیست وگرنه خودمان را گول می‌زنیم.
چین و روسیه با چه کیفیتی به بازارهای ایران ورود پیدا خواهند کرد؟
ایران به روسیه اطمینان کامل ندارد و روسیه هنوز نتوانسته روی برنامه‌هایی که با ایران تفاهم داشته است، عمل کند ولی چین بر اساس برنامه عمل می‌کند. با چین حدود 47 میلیارد مبادلات تجاری داریم و به‌راحتی می‌توانیم نفت به چین بفروشیم. اخیرا نیز سنگ‌آهن را از ایران می‌خرند. در هفت ماه گذشته توانسته‌ایم حدود 15میلیارد به چین کالا بفروشیم. روابط ما با چین خوب است، باید در بلندمدت به چین نگاه کنیم و از چین نیز باید فراتر رویم و با ژاپن و کره نیز مذاکره کنیم. باید به آسیا بیش از اروپا اهمیت بدهیم. اگر تحریمی لغو شد باید به سراغ ژاپن و اندونزی و کره‌جنوبی برویم. بازار هندوستان برای ایران اهمیت زیادی دارد. لبخند آسیایی‌ها بهتر از اخم اروپایی‌هاست. سرمایه‌گذاری برای روس‌ها نتیجه خوبی برای ایران ندارد و واردات و صادرات ما از روسیه قانع‌کننده نیست. من مسئول اتاق روسیه هستم ولی از آنها رضایت ندارم. کجای کار گیر است، مشخص نیست.
من از آقای جهانگیری خواهش کردم که یک جلسه با روس‌ها گذاشته شود و به شکل جدی با آنها بحث شود که چرا بهانه می‌گیرند. فصل زمستان در سر راه ما قرار دارد و قسمت عمده از مواد غذایی آنها را می‌توانیم تامین کنیم. روس‌ها در سطح کوچک در ایران سرمایه‌گذاری دارند ولی چینی‌ها در معادن کرمان، در صنایع سبک در نیشابور، در جاده و سد حضور دارند و با چینی‌ها سرمایه‌گذاری مشترک داریم. آزادراه تهران- شمال در دست چینی‌ها بود که از آنها گرفتیم و به یک نهاد داخلی دادیم. همین سرمایه‌گذاری‌های مشترک را می‌توانیم با چین وسعت بدهیم. توقع داریم با چین بین 10 تا20 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشیم که متاسفانه در حال حاضر بین 3 تا چهار میلیارد سرمایه‌گذاری داریم و در سال 2016 باید سرمایه‌گذاری بیشتری در ایران داشته باشند.
منبع:مشرق
